Gabay: Durdur Abwaan Hadraawi
Maansaba dir bay leedihiyo daabac gooniyahe
Ninba wuxuu ka doontaa halkuu gaar u daaqsado e
Dadka uma gudboonee ragbay duuunyadiis tahaye
Deebaanka ruuxii hayaa lagaga daydaaye
Kani waa dux iyo sooryo iyo malabka doocaane
Waa dood macaanoo nin ragu lagu daweeyaaye
Waa gabay da’weynoo sannado dabaqu saarraaye
Waa doog Massaarriyo ku yaal Doollo iyo Hawde
Waa damal hadh weynoo midhaa daafta soo dhigaye
Waa ceel dad liqahoon fudayd loogu daadegine
Waa danan Ganaanoo fatahay dirirta cawleede
Waa dayr Shabeelloo dhulkiyo doojey beeraha’e
Waa daad rogmadey oo hadhsaday dooxadii Herer’e
Waa duhur Togdheeroo hugmoo kiciyey duufaane
Waa doonbir lagu oon bixiyo daran Nugaaleede
Waa Haro Digeedoo biyuhu dhinac ka daateene
Waa geed Dayibahoo ka baxay sabarka Daaloode
Waa doobi xoorliyo karuur lagu durduurtaaye
Waa deer-cad geeloo rintiyo dahabta qaalmoode
Waa faras dakano raadiyo duullimaad galaye
Waa geesi ciil dirirayoo doog haruu qabaye
Waa gabadh da’deed joogta oo guudka loo dabaye
Waa daraya-muuskiyo dhaclaha Daadi xidhataaye
Durdur weeye laga dhaansadaa daayin abidkiiye
Waa gabay dihnaayoo wax badan ibo daboollaaye
Waa gabay duqii aabihii dayro ka ahaaye
Waa gabay dorraatiyo ogaa dakharradeediiye
Waa gabay durbaankiila tumay diif la soo kacaye
Waa gabay ku diirsaday markuu waagu daalacaye
Waa gabay dagaar iyo ka yimi diillintii Guraye
Waa gabay dushaa sare jiroo caawa soo degaye
Afartaa daleeyey waxaan dib ugu soo laabtay
Toban iga dardaarana hadduu hadal wax daaweyne
Ninka caawa loo dadab dhigow maqal dabuutayda
Diktoorkaan u maahmaahayow hadalku yuu duulin
Baribaa dadkuba qaawanaa dibad ku noolaaye
Ooy daaqayeen cawska iyo darista geedaha e
Dareemada marbay ugu koreen duudka buuraha e
Dalanbaabi iyo guuldariyo dooga cunidiida
Danbaa galisay inay raadiyaan nolol ka door roone
Dugsi iyo markii ay heleen dab i iftiimaaya
Duunyadiyo markii ay dhaqdeen bahaladii duurka
Ugaadhiyo markii ay dabteen deeradiyo cawsha
Beeraha markii ay degeen orodki may dayne
Damacbaa hogaanka u qabtoo door labaad raraye
Daar iyo markii ay dhisteen aqalo daah wayn leh
Markab aan dagayn iyo markii doonyo lagu dhoofay
Sabarayn dabaashiyo markii qalab lasii daayay
Nin waliba markuu daadsadee kibir la daanshooday
Yaa niman dalxiis ugu keceen meel dusheena ahe
Sawaariikh dilaantiyo rag baa guudka loo diraye
Duhur kaliya bay sii socdeen daala may arage
Dayaxay habeenkoo badh tagay degel fadhiisteen
Maantana dhulkii sii durugsan baa dirirka muuqdaane
Dabagaabahaa lagu socdaa awrka doobta lehe
Daalaa-dhac adigoo ahoo cudur ka soo doogey
Nin tunkiisa daawaday hadduu kuu dardaar weriyo
Libta looma daayee ushaa lagu dillaacshaaye
Innagiyo nin dahab sheegtayoo qubaya Doollaarka
In dagaalku labadeenna yahay dib u xusuusnaada
Afartaa daleeyaye waxaan dib ugu soo laabtay
Toban igadigniinaan ninkii dagan ogeysiine
Ninka caawa loo dadab dhigow maqal dabuubtayda
Diktoorkaan u maahmaahayow hadalku yuu duulin
Dibnaheeda waxa dhaafayee gelaya daankeeda
Yey qodoni eexaysataa dux u taqaannaaye
Ma og tahay ninkii doora baa hadalku deeqaaye
Ma og tahay sursuur daahan baa dabinku yaalaaye
Ma og tahay dalluun baa ka qodan doox hortaada ahe
Ma og tahay xadhkaa dadsan aan lana dareemeyne
Ma og tahay inaad door heshaan lagula doonayne
Ma og tahay tag kula doodayoo kuu dan laa jire’e
Ma og tahay shisheeyuhu nin dagan waa kuwii dila’e
Ma og tahay digtoonaan la’aan dacar inaan leeftay?
Diga-rogadka maanta ah gacmuhu ways dugsanayaane
Dawgaad banaysaa ka kale deylo soo marine
Degelkaad furtaa baa ka kale deyr u soo jariye
Dabka aad shiddaa baa kale saari dogob weyne
Wadaantaad dar keentaa ka kale laaska soo dariye
Dagaalkaad gashaabaa ka kale duub u soo xidhane
Derejada laguu dhiibey iyo guusha kugu deyran
Ma og tahay dallaallimada waa kugu deyeynaaye
Caleemaha ninkii daadiyow dan iyo xeeshaada
Ma og tahay nin daastow inaad dib ugu aayeyso
Afartaa daleeyaye waxaan dib ugu soo laabtay
Toban uu dalkii sheegtayuu daw u leeyahaye
Ninka caawa loo dadab dhigay maqal dabuubtayda
Diktoorkaan u maahmaahayow hadalku yuu duulin
Wuxu yidhi badh baa dibad ku maqan degelladaydiiye
Cadaawuhu haddaan dooh la odhan dib uma laabmaane
Shisheeyuhu dux buu iga heloo laygu soo durugye
Dahab iyo batrool aan dhalaa daaha loo furaye
Derrimaha madheedhka leh halkuu daaqi jirey geelu
Doogaygu meeshuu ku yiil waa la duudsiyaye
Nacabkay wuxuu weli degaa Doollo iyo Hawde
N.F.D ninkii doonayow daabcad loo tumaye
Obokh dawyadii laga xidhyoo deyrka lagu gooey
Sidii geesigii looga diley waa dumaal weliye
Hadalka laguma dale waxaan idin dareensiiyey
Ban daleela, degel qaawan iyo ooda kala daadsan
Guri aan duggaal iyo gabbood daahna lagu reebin
Guri aan dulsaar iyo lahayn dadabta loo xeero
Oo aan darrooraha cirkiyo daadka celinaynin
Guri uu shisheeyuhu degoo daaqi ka idlaystay
Guri looga sii daray markuu dawladnimo qaatay
Guri daallin iyo weerar iyo dulin abaareeyey
Guri ay dabayluhu galaan amase duufaanku
Maska duula haaway derderan dagan ma dhaafaaka
Dawac iyo dhurwaa iyo shabeel daacuflaha aarka
Guri aan dad-qaad iyo orgobe bahalku deynaynin
Guri duugmay oo aasmayuu daacay udubkiisu
Guri debed iyo bannaan dhul dheer lagaga soo duuley
Guri hoosta doofaar qotoo diinku ku caweeyey
Guri Eebbahay daba qabtiyo doorka iyo xooggu
Adna aad Diktoorkiisa tahay waxa daweynaaya
Idinkaa Diblooma u sitee dib uga faallooda
Afartaa daleeyaye waxaan dib ugu soo laabtay
Toban uu dadweynuhu I yidhi duqayda gaadhsiiye
Ninka caawa loo dadab dhigaw maqal dabuubtayda
Diktoorkaan u maahmaahayow hadalku yuu duulin
Rag baa weli dushaa laga rartaa sida dameeraaye
Daandaansi joogta ah ragbaa loogu daw galaye
Dibindaabyo niman baa ku lumay debec la’aaneede
Dacwaddooda niman baa dhegaa laga dabooshaaye
Dayaxaba rag baan arag siday dab uga baydheene
Degelkooda niman baanu helin dirirka hooraaye
Duunyaba rag baan lagu ogeyn xoolo daaq taga’e
Dambarkeeda niman baa ka qaday dihina Maandeeqe
Niman baa dalluun lagu ridoo daaha loo rogaye
Niman baa sidii awr dib jirey bahalo dooxeene
Niman baa halkii lagu deldeley daawasho u yaalle
Gumaystuhu dirkaa kula dhashy laba-dibleeyeene
Labadaadi daan iyo afkii daadku kala qaadye
Toban doora, toban daacadoo wada dedaaleysa
Iyo toban dannaa guud jiroo dayrshey noloshooda
Iyo toban dadweyna wax ka jira dacawga soo duulla
Iyo toban billaawaha wax dila daabka wada haysta
Iyo toban diyaarado watoo ina dul-meeraaya
Iyo toban sinnaan doonayoo xeerka daba jooga
Iyo toban sabool daadahshoo midigta deeqsiiya
Toban dudaya, toban uurka daba toban kaloo doorsan
Toban didaya, toban duuf-cunoo nacab la daaweysta
Toban dabata, toban toban duur-xuloo garab ku daaqaaya
Dushaa toban ka wada fiicannoo duunka milil jiifo
Iyo toban da’dii soo kacdaba dubata beerkooda
Dadqal iyo abees iyo orgobe diir wax xaganaysa
Iyo toban dibnaha leefayoo damacu heeryeystey
Dib u socod dillaal tuuga iyo daallin iyo gaade
Toban daallan, toban daahan iyo toban kaloo duuban
Diif iyo xanuun toban qaboo duumo wada hayso
Mid dakaansan, mid dayeysan iyo toban deddoonaaya
Toban dalab leh, toban loo dawero toban daleel jooga
Toban daasadaa wada sitoo xagal ka daacaysa
Toban daadsan, dibada mid jira toban dabayl raacay
Toban xoolo daba joogta oo doogsin cararaysa
Intaasoo is wada doonatoo ul iyo diirkeeda
Intaasoo gudmaha daabatoo degelka soo oodda
Intaasoo danaa guud jirtoo daawo wada qaata
Intaasoo fadhiga deysa oo wada dedaaleysa
Intaasoo ladnaan wada degtoo daacadda ogaata
Intaasoo daryeel wada heshoo gaajo dabar goysa
Intaasoo dagnaan loogu iman ama digtoonaata
Intaasoo is daba taaganoo cadow la doodaysnin
Intaasoo dagaal wada gashoo dab iyo baaruud leh
Taasaa la wada doonayaa dan uga faallooda!
Afartaa daleeyaye waxaan dib ugu soo laabtay
Toban uu Darwiikhkii I yidhi duqayda gaadhsiiye
Ninka caawa loo dadab dhigow maqal dabuubtayda
Diktoorkaan u maahmaahayow hadalku yuu duullin.
Wuxuu yidhi darwiishkii Taleex barasho waa doore
Dagaalkaan abaabuley ragii duubka wada qaaday
Daaraawiishta nimankii la baxay waxan u sii daayey
Daliilkii illaah iyo waxaan diinta ugu dhaarshey
Xeer laba dibleeyiyo waxaan daawo ugu yeeley
Waxaan daabcad iyo soodh af badan ugu durduuraayey
Haddii duullan loo baxo waxaan ula dardaarmaayey
Kolka ay dareeraan waxaan duco u taaraayey
Waxaan duhur illaahay baryee tiriyey deeqdiisa
Waxaan Daayimow idhi habeen doqonta oo jiifta
Darfooley la ii dhigay waxaan gees iga duubay
Dug madow waxaan keli ahaan umal la dooyaystay
Dibnahayga waxaan ciil saq-dhexe foolasha u daayey
Dawankaygu qaylada wuxuu gelinna deyn waayey
Dood iyo heshiis iyo waxaan nabad u diidaayey
Waxaan duubi weynow sengaha ugu duulaalayey
Dirkii Xiin-Finiin iyo waxaan seef isula doontay
Dabkaan shiday, waxaan gaal cad diley dabatadaan laayey
Dabayl ii cad goysiyo waxaan kiciyey duufaano
Danab iyo hillaac iyo waxaan weedh is daba joojey
Dillaalkiyo gumaystaha waxaan gooyey dabarkooda
Dulmadoobe iyo Cayn waxaan dhiigga ugu daadshey
Nolol dalab leh oo jaban waxaan geeri uga doortay
Gobanimo daryeel baan lahaa dawladnimo taage
Doorkiyo barbaartaan lahaa dawliska u dhiibe
Deegaanta Hawd baan lahaa goray ha daajeene
Maatada ha deeqdaan lahaa sidigta Doolaabe
Dadkii dhaxal la’aa baan lahaa doogga haw hadho’e
Shanta kala dab raacdaan lahaa degel ha ooteene
Dakharada bogsii baan lahaa doogta kugu taalle
Ha yeeshee sidaan damacsanaa Daayin odhan waaye
Dagaallamaye daad xoog leh iyo daafi bay ridaye
Halkii laygu duugiyo anoo jiifa duni hoose
Ayuun baa daboolkii sanqadho iga dul qaadeene
Calankoo deldelan baa habeen daaha lay furaye
Danwadaag heshiis iyo israac darammal yeedhaya
Laba deristayoo guul heshoo dawladnimo qaatay
Dadkiiyoo xornimo iidayaa daawo lay yidhiye
Dawaad iyo waraaq baan ka helay meel docdayda ahe
Hambalyada intaan deexday baan taarar soo diraye
Dibnahoo qoslaayaan gam’oon seexday dabadeede
Gabbal dumey habeenkoo dam yidhi aan dayaxu joogin
Dad bakhtiyey kul iyo dayro-dhaaf diqim wax laynaysa
Dibindaabyo xeer dabar go’oo doorashiyo beena
Dumar iyo caruur ooyayoo dugeydu yeedheyso
Xaq daguugmey daa’imo la dhacay dunida oo qiiqday
Gobannimo daryeel iyo xil iyo daacadnimo weydey
Dan hallawday guri daad watiyo dawladnimo qaawan
Calankoo ushii diidayoo daabku celin waayey
Fin dillaacay doog soo kacdoo arimi soo daacdey
Ayuun baa dareenkii labaad daaha lay furaye
Intaasoo darxumo oo dhacdaa daawo lay yidhiye
Dibin daabyo uurxumo waxaan dugul madoobaado
Ilmadaydu waxay yaab da’doon ciil isaga duugo
Garab daar maruun baa carshiga layga soo degaye
Maruun baa xabaaliii dednaa wada dayaameene
Dhaaxaan deddiyo taah kacoon soo dingiigsadaye
Dorraad tawradii dhalatay baa daaha lay furaye
Allaylehe durbaanki la tumay waan ku diirsadaye
Godkaygaa digniin iyo farriin laygu soo diraye
Anigoo darmaan fuushan baan soo dabbaal degaye
Waagoo dillaacaan arkoo duushay dhaxantiiye
Dayax soo iftiimaan arkoo nuuray dunidiiye
Dantii oo la helay baan arkoo loo dab shidayaaye
Deegaan is gaadhaan arkiyo xoolahoo dihine
Dadkiiyoo badhaadhaan arkoo reebay dacaskiiye
Dulmigoo carraabaan arkoy daacadii timide
Dikri iyo Quraan baan maqliyo diin la caabudaye
Dacar iyo rag dhuxul daacay baa daawo lay yidhiye
Door-roonayaashiyo raggaan anigu doonaayey
Duqa Janan Siyaad baan arkiyo dawladii sare’e
Dihin curatay oo igadh ah bay ii danbariyeene
Kolkii aan dardugey een dhergaan dooxay hadalkiiye
Dooddaan u jeel-qabey kolkaan madaxda deeqsiiyey
Yaan idhi dan baan leeyahoon duubtay gogoshiiye
Degdeg baan xabaashii ku tegey daal la’aan socode
Dacallada intaan feytay baan hoos u daadegaye
Inkastoon dalluun awdan iyo joogo duni hoose
Albab ii daloolaan carrada diirad ku hayaaye
Degmadiinnna waxa ii fadhiya duulan la aqoone
In dardaarankaygii fulaan helay daliilkiiye
Caawana mid daw iyo jidoo doora iga hooya
Inay dunidu hawl tahay sidii Daayinkuba sheegay
In dedaalku dhaxal waara yahay duugna laga dheefo
Inuu samuhu door dhalo hadday daacadnimo raacdo
Oy dhaqasho ruux doona tahay dib u xasuusnaada
Circa oo daruuraha marshoo darara mooyaane
Inaan roob da’aa laago rogin dib u xasuusnaada
Haddaan meesha doog iyo tayale duunyo lagu raacin
Inaan doobi loo culan hantida dib u xasuusnaada
Ruuxaan dantiisiyo aqoon waxa daryeelaaya
Inuu deeqda Eebbahay ka qaday dib u xasuusnaada
Daanyeer jarmaadiyo qadhaab gelin hadduu daayo
Inuu ruuxna soor uga durkayn dib u xasuusnaada
Hadday dunidu ber dheef lahayd dux iyo haaneedsi
Dufankii in laga laastay iyo dalaggi hoos yiilley
Oy maana dabagoosi tahay dib u xasuusnaada
Afartaa daleeyaye waxaan dib ugu soo laabtay
Waa toban dastoor tawriyoo deelku wada yaalle,
Ninka caawa loo dadab dhigow maqal dabuubtayda
Diktoorkaan u maahmaahayow hadalku yuu duulin
Dardarta iyo geeddiga socdee meella degi waayey
Gaadiid dadabtii sidee rarada loo duubay
Dabageliska baydiyo ratiga caynka lagu duugay
Baalaha dareeriyo hantida deyr laga leexshay
Dibnaa sheekadii laga xidhee hadalka loo diidey
Daabkiyodumaha laysu tumay warank loo deyley
Daawada la wada qaatay iyo hawsha lagu daastey
Danta loo dhaqaaqiyo fadhiga dabarka loo gooyey
Doorkiyo abwaannada kulmee laysla wada doontay
Ma daalaha hoggaanka u hayiyo cuurka daba taagan
Dabka shidan dayaxa soo bixiyo dirirka loo guurey
Deegaantu meeshay ku taal doqoni waa mooge
Dhul dabayshu toban sii dhaxdoo durugsan weeyaane
Daanshood waxa lagu tagaa boqol diraacoode
In la duulo mooyee si kale looma ood dego’e
Digdigtiyo hayaankiyo guclaha deeddankiyo heesta
Daruuraha in laga dhaansadaa laysku deyeyaaye
Ma dekaame awr daabbadaa lagu dul joogaaye
Doox baa la marayaa badweyn dulin ka buuxaaye
Inkastaad dabbaashiyo taqaan duurka xuliddiisa
Ood dabin ka bood tahay nimaan cidi dareemeynin
Waxa daadka lagu dhaafayaa daacaddoo qudhahe
Ninkastaa dawaar xiimayuu dacalka haystaaye
Doonnidu ninkii ay riddow dan iyo xeeshaada
Afartaa daleeyaye waxaan dib ugu soo laabtay
Toban Digriidiinnu tidhi sii diktoorada’e
Ninka caawa loo dadab dhigow maqal dabuubtayda
Diktoorkaan u maahmaahayow hadalku yuu duulin
Waxay tidhi dalkaan wada aqaan labada daamoode
Deyn nimaan ku leeyahay hadduu daw I marin waayo
Waxay tidhi xaqii iga durkaan doonan karayaaye
Waxay tidhi gammaan doobir leh oon daalin baan ahaye
Waxay tidhi halkii didib ah baan dibi ku jeexaaye
Waxay tidhi dixdiyo buurahaan dalag ka beeraaye
Waxay tidhi durduurtiyo khamriga waan ka daahnahaye
Waxay tidhi darmaan curatay baa lay dambariyaaye
Waxay tidhi surwaal duluc-lehoo daadsan ma aqaanne
Waxay tidhi go’duugaan xidhaa dacal hagoogtaaye
Madaxayga deeb uma oggoli waxaan daweynneyne
Darro iyo malaas baan timaa ugu dedaalaaye
Duunyadu hadii ay gudhoo dooga la idlaysto
Waxay tidhi diraacaha dhacaa ima durreeyaane
Waxay tidhi dibtaag naaxday baan daban aqaannaaye
Waxay tidhi galleydaan dubtaa duraha jiilaale
Digir iyo hadhuudh lay karshaa wayga degayaane
Dantu waxay I siisaan gutaa Daayin mahadshaaye
Waxay tidhi digaaggiyo ma cuno hilibka doofaare
Daribio mud baan kaga baxaa diifta gaajada’e
Waxay tidhi haddaan guur damcoo dumarka xiiseeyo
Dabagaab shisheya ah ma geyo imana deeqaane
Waxay tidhi hablaa diibka-laa aniga ii doonnan
Intaas hal oo dood ah iyo faallo daba joogta
Oon Deel ka wada sheegay baan daacad kuu idhiye
Waanada ha diidina rag waa lal dardaarmaaye.